,Niedawno na naszym blogu ukazał się artykuł, w którym pisałam co zrobić z kredytem frankowym. Tym razem biorę na tapetę sytuację, kiedy kredytobiorca ma spłacony kredyt frankowy. Czy można jeszcze dochodzić swoich roszczeń w sądzie?
Zobacz: Co zrobić z kredytem frankowym?.
W większości sądowe sprawy frankowe dotyczą przypadków, kiedy kredytobiorca jest w trakcie spłaty kredytu i jednocześnie występuje z roszczeniem przeciwko bankowi. Wówczas kredytobiorcy przysługuje roszczenie o unieważnienie przez sąd takiej umowy bądź o jej „odfrakowienie” oraz o zapłatę.
Gdy umowa nie została w całości wykonana, można żądać ustalenia nieważności umowy bądź jej „odfrankowienie” w sentencji wyroku. Oznacza to, że można żądać unieważnienia całości umowy bądź jej części tylko wówczas, gdy nadal spłacamy kredyt. Tylko w takim przypadku kredytobiorca posiada interes prawny w ustaleniu nieważności umowy bądź bezskuteczności niektórych jej postanowień. Ustalenie nieważności umowy przesądza o braku obowiązku po stronie kredytobiorcy spłaty kolejnych rat. Daje również kredytobiorcy możliwość wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej nieruchomości.
Spłacony kredyt frankowy
W sytuacji, w której kredytobiorca spłacił kredyt i w związku z tym jego umowa kredytu wygasła, zupełnie inaczej wygląda położenie kredytobiorcy. Wówczas kredytobiorca może skierować przeciwko bankowi następujące roszczenia:
- roszczenie o zapłatę w związku z nieważnością umowy
- ewentualne roszczenie o zapłatę w związku z tzw. „odfrankowieniem kredytu.”
Roszczenie o zapłatę w związku z nieważnością umowy
Powództwo o zapłatę w związku z nieważnością umowy obejmuje żądanie zwrotu od banku wszystkich wpłaconych przez kredytobiorcę kwot w związku z wykonywaniem umowy. Roszczenie to obejmuje kapitał, odsetki czy inne opłaty takie jak prowizja, ubezpieczenie.
Roszczenie o zapłatę w związku z tzw. „odfrankowieniem kredytu”
Po wyeliminowaniu z umowy niedozwolonych postanowień umownych sąd (a właściwie biegły sądowy) dokonuje wyliczeń roszczenia. Wówczas z umowy pozostają usunięte postanowienia odnoszące się do przeliczeń kursowych oraz postanowienia w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Pozostałe postanowienia umowne (jak oprocentowanie oparte o LIBOR) obowiązują. Sad na nowo ustala saldo kredytu oraz wysokość rat kapitałowo – odsetkowych. Kredytobiorca dochodzi różnicy pomiędzy kwotą, którą uiścił na rzecz banku a tym co powinien uiścić zgodnie z ustaleniami poczynionymi przez sąd.
Czy w każdym wypadku kredytobiorca może dochodzić powyższych roszczeń
Możliwość dochodzenia powyższych roszczeń w przypadku już spłaconego kredytu frankowego uzależniona jest jednak od kilku kwestii, które wynikają z przepisów kodeksu cywilnego.
Zatem w jakich sytuacjach kredytobiorca może dochodzić roszczeń od banku po całkowitej spłacie kredytu?
Pierwsza sytuacja to taka, w której kredytobiorca, dokonując spłaty kredytu nie wiedział, że nie był zobowiązany do świadczenia w wysokości wskazanej przez bank. Inaczej rzecz ujmując, to taka sytuacja w której w momencie spłaty kredytu kredytobiorca wiedział, że jego umowa zawiera wady prawne. Wówczas może on wystąpić przeciwko bankowi z roszczeniem o zapłatę z tytułu „odfrankowienia umowy.
Także kredytobiorca, który wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany może dochodzić roszczeń od banku z tytułu „odfrankowienia” umowy. Ale tylko wówczas, gdy spełnił świadczenie z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej. Zatem załóżmy, że kredytobiorca wiedział o wadach prawnych umowy w momencie spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie. Wówczas dokonując spłaty całości kredytu powinien złożyć do banku oświadczenie, że czyni to z zastrzeżeniem zwrotu. Oświadczenie takie kredytobiorca powinien złożyć bankowi na piśmie.
Również może zdarzyć się taka sytuacja, że kredytobiorca spłacił kredyt w celu uniknięcia egzekucji. W takiej sytuacji może on dochodzić roszczeń od banku z tytułu „odfrankowienia” umowy.
A co w przypadku, kiedy istnieją podstawy prawne, które świadczą o tym, że umowa była nieważna? Wówczas kredytobiorca może żądać zwrotu wpłaconej na poczet banku kwoty w każdej sytuacji. Tzn. niezależnie od tego czy w momencie spłaty kredytu był on świadomy wad prawnych umowy.
Skuteczna walka z bankiem jest możliwa po spłacie kredytu frankowego
Skuteczna walka z bankiem jest zatem możliwa również nawet w przypadku spłaconego kredytu frankowego. Jednak przed wystąpieniem na drogę sadową należy w pierwszej kolejności skierować do banku wezwanie do zapłaty wyznaczając termin zapłaty. Pozwoli to naliczać odsetki związane z opóźnieniem żądanej przez kredytobiorcę płatności.
Należy jednak pamiętać, że roszczenie o zapłatę tak jak inne roszczenia majątkowe przedawnia się. Wniesienie pozwu przerywa bieg terminu przedawnienia roszczenia. O tym kiedy przedawnienie rozpoczyna swój bieg pisaliśmy w ostatnim artykule na naszym blogu: z Czy kredyt frankowy się przedawnia?. By uniknąć przedawnienia roszczenia przeciwko bankowi warto już dziś podjąć odpowiednie kroki. Przedawnienie spowoduje, że kredytobiorca bezpowrotnie straci swoje pieniądze.
Katarzyna Cimek, adwokat od spraw bankowych
zajmująca się na codzień podważaniem w sądach kredytów indeksowanych i denominowanych
